[ Pobierz całość w formacie PDF ]
pomiar jednopunktowy, zwracaj uwag¹ na ewentualne problemy zwiÄ…zane ze zmianami
kadru i ekspozycji po wst¹ pnym ustawieniu ostroÅ›ci. JeÅ›li w Twoim aparacie dost¹ pny
jest pomiar wielopunktowy, powinieneś zawsze sprawdzać, czy ostrość została usta-
wiona na właściwym obiekcie kadru.
Co zrobić, gdy autofocus nie potrafi ustawić ostrości
JeÅ›li system autofocus dziaÅ‚a na podstawie analizy kontrastu, czasem może zdarzyć si¹ ,
że nie jest on w stanie nastawić i zablokować ostrości obiektywu. Gdy na przykład sce-
na jest zbyt ciemna, w obrazie może nie wystąpić kontrast odpowiedni do ustawienia
ostroÅ›ci. Na szcz¹ Å›cie wi¹ kszość aparatów wyposażonych jest w lamp¹ pomocniczÄ…,
która uaktywniana jest przy złych warunkach oświetleniowych. Jeśli lampa pomocnicza
świeci, a autofocus w dalszym ciągu nie działa, spróbuj delikatnie poruszyć aparatem.
Być może rozÅ›wietlisz wtedy fragment sceny na tyle kontrastowy, że aparat b¹ dzie po-
trafił ustawić ostrość. Uważa jednak, aby nie skierować obiektywu na inny plan niż ten,
który chcesz sfotografować.
Mechanizm automatycznego nastawiania ostrości może mieć problemy z działaniem
także w jasny dzień, jeśli aparat skierowany jest na obiekt o niskim kontraście. Na ry-
sunku 7.13 widoczne jest to, że Å›rodek uj¹ cia wypeÅ‚niony jest niemal jednolitym kolo-
rem (powierzchnia lampy). Brak kontrastu powoduje problemy z automatycznym usta-
wieniem ostroÅ›ci. ZmieniajÄ…c nieznacznie pozycj¹ obiektywu możemy skierować go
w stron¹ obszaru o wi¹ kszym kontraÅ›cie. Ważne jest to, aby nie skierować go na obiekt
znajdujÄ…cy si¹ na innym planie niż fotografowany.
142 Fotografia cyfrowa
Rysunek 7.13.
Ponieważ lampa
widoczna na zdjęciach
jest niemal całkiem
biała, mechanizm
wykrywania kontrastu
może mieć problemy
z analizÄ… jej powierzchni.
Należy zatem skierować
obiektyw w stronÄ™
obszaru o większym
kontraście, zablokować
ostrość i z powrotem
ustawić pożądany kadr
(pamiętając przy tym,
że ostrość powinna być
ustawiona względem
obiektu znajdujÄ…cego
siÄ™ w tej samej
odległości od aparatu
co obiekt fotografowany)
Zawansowane mechanizmy automatycznego ustawiania ostrości
W profesjonalnych lustrzankach cyfrowych (takich jak Nikon D1) wykorzystywany jest bardziej za-
awansowany od opisywanych mechanizm autofocusa, który działa na podstawie różnicy fazowej
(metoda ta nazywana jest też detekcją fazy). W systemie tego typu wykorzystywany jest złożony
układ pryzmatów i dwie bardzo małe matryce CCD rozmieszczone za płaszczyzną ogniskowej.
Obydwie matryce rejestrujÄ… ten sam fragment obrazu, ale jedna z nich pobiera go z lewej strony
obiektywu, a druga z prawej.
Gdy ostrość jest ustawiona na zbyt małą odległość, obraz z matrycy po lewej jest nieznacznie
przesunięty w lewo względem obrazu z matrycy po prawej stronie obiektywu. Gdy ostrość jest
skupiona na zbyt odległym punkcie, występuje przesunięcie w drugą stronę. Analizując obrazy
z obu matryc i sprawdzając ich wzajemne przesunięcie aparat może określić pożądany kierunek
i wielkość zmiany ostrości.
Tak jak w przypadku wcześniej omawianych systemów autofocus sprawne działanie mechanizmu
różnicy fazowej zależy od możliwości szybkiego i dokładnego sterowania silniczkiem w obiekty-
wie, a także od tego, czy szybko zostanie wykryty obiekt, na którym ma zostać skupiona ostrość.
Systemy różnicy fazowej są zazwyczaj bardzo dokładne i szybkie w działaniu. Wiele z nich bez
problemu pracuje w półmroku. Wadą jest często niedokładne działanie przy przesłonach o otwo-
rach mniejszych niż f5,6. Gdy otwór przesłony staje się coraz mniejszy, pomocnicze matryce CCD
mają problemy z rejestrowaniem obrazu po dwóch przeciwnych stronach obiektywu. Tak czy ina-
czej mechanizm różnicy fazowej jest obecnie najdokładniejszym i najszybszym rozwiązaniem
w zakresie automatycznego nastawiania ostrości aparatu cyfrowego.
Ręczne nastawianie ostrości
Mechanizm autofocusa prawdopodobnie wystarczy Ci do wykonywania wszelkiego rodzaju
zdj¹ ć. Czasem jednak może zdarzyć si¹ sytuacja, w której nie b¹ dzie możliwe jego wyko-
rzystanie ze wzgl¹ du na specyficzny efekt kompozycyjny, jaki chcesz uzyskać. W takim
przypadku warto skorzystać z możliwoÅ›ci r¹ cznego ustawienia ostroÅ›ci (zakÅ‚adamy tu, że
Rozdział 7. Robimy zdjęcia 143
korzystasz z przeci¹ tnej klasy aparatu, a nie drogiej, profesjonalnej lustrzanki cyfrowej,
gdyż w tym drugim przypadku zapewne cz¹ sto korzystasz z pierÅ›cienia na obiektywie,
który pozwala na r¹ czne sterowanie ostroÅ›ciÄ…).
Niestety, funkcjom r¹ cznego ustawiania ostroÅ›ci w aparatach cyfrowych można za-
zwyczaj sporo zarzucić. Oprócz niewygodnego sterowania najcz¹ Å›ciej odczuwamy
także brak możliwości obserwowania zmian w wizjerze optycznym. Jakiś czas temu
wi¹ kszość aparatów cyfrowych pozwalaÅ‚a jedynie na wybór jednej z zestawu dost¹ p-
nych odległości. Oprócz konieczności oceny odległości fotografowanego obiektu,
trzeba byÅ‚o także martwić si¹ o to, czy takÄ… odlegÅ‚ość znajdziemy na liÅ›cie dost¹ p-
nych ustawień.
Wiele aparatów cyfrowych wciąż działa na tej zasadzie, ale niektóre modele zezwalają
na pÅ‚ynne poruszanie si¹ po caÅ‚ym zakresie ostroÅ›ci obiektywu. Wciąż jednak ocena
odległości może być trudna, ponieważ niewielka rozdzielczość matrycy LCD i nieza-
leżny od obiektywu wizjer optyczny nie ułatwiają zbytnio tego zadania.
Na szcz¹ Å›cie aparaty cyfrowe najcz¹ Å›ciej wykorzystujÄ… maÅ‚y otwór przesÅ‚ony i dzi¹ ki
temu otrzymujemy bardzo dużą gÅ‚¹ bi¹ ostroÅ›ci, a zatem nie musisz martwić si¹ o bar-
dzo dokÅ‚adne skupienie ostroÅ›ci. Podczas r¹ cznego ustawiania ostroÅ›ci możesz maksy-
malnie zmniejszyć otwór przesÅ‚ony, aby otrzymać jak najwi¹ kszÄ… gÅ‚¹ bi¹ ostroÅ›ci.
Nawet jeÅ›li aparat nie pozwala na swobodne r¹ czne sterowanie ostroÅ›ciÄ…, zazwyczaj po-
siada funkcj¹ blokowania ostroÅ›ci na nieskoÅ„czonoÅ›ci. Jest to przydatne przy wykonywa-
niu zdj¹ ć krajobrazów lub wtedy, gdy fotografowany obiekt znajduje si¹ daleko od Ciebie.
Dzi¹ ki zablokowaniu focusa na nieskoÅ„czonoÅ›ci nie tylko aparat dziaÅ‚a szybciej (gdyż nie
próbuje nastawić ostroÅ›ci automatycznie), ale ponadto zyskujemy możliwość oszcz¹ dza-
nia mocy zasilania, ponieważ aparat nie przesuwa obiektywu tam i z powrotem.
Pomiar światła
Gdy naciskasz przycisk spustu migawki, promienie Å›wiatÅ‚a padajÄ… na matryc¹ CCD.
Sterując czasem otwarcia migawki i przesłoną decydujesz o tym, jak dużo światła do-
trze do matrycy. Skąd jednak wiadomo, jaka ilość światła jest odpowiednia? Odpowiedz
brzmi: z wyników pomiarów światła.
Maksymalnie upraszczając zagadnienie, można powiedzieć, że światłomierz ma za za-
danie zapewnić to, że zdj¹ cie nie b¹ dzie zbyt jasne ani zbyt ciemne i wszystkie przed-
stawione na nim obiekty b¹ dÄ… dobrze naÅ›wietlone. Przy odrobinie wyobrazni i plano-
wania światłomierz (wraz z powiązanymi z nim funkcjami sterowania ekspozycją) staje
si¹ jednym z najważniejszych narz¹ dzi twórczych fotografika. W niniejszym podroz-
dziale zapoznasz si¹ z podstawowymi zagadnieniami zwiÄ…zanymi z pomiarem Å›wiatÅ‚a
i dowiesz si¹ , jak aparat cyfrowy dobiera parametry ekspozycji podczas pracy w trybie
automatycznym. R¹ czne sterowanie ekspozycjÄ… i bardziej zaawansowane zagadnienia
z nią związane zostaną omówione w rozdziale 8.
144 Fotografia cyfrowa
O czym informuje światłomierz
Aby w pełni wykorzystać możliwości światłomierza, trzeba wiedzieć, co może zrobić
ten element aparatu, a także to, czego nie może on zrobić. W typowym aparacie cyfro-
[ Pobierz całość w formacie PDF ]